ውድዓዊ መልእኽቲ ንኽቡር ህዝቢ ኤርትራ – ሓባራዊ ክብርን መንነትን ታሪኽን ብሓፋሽ ህዝቢ እዩ ዝሕሎ፣ ዝኽበር፣ ዝምዕብልን

ውድዓዊ መልእኽቲ ንኽቡር ህዝቢ ኤርትራ

ሓባራዊ ክብርን መንነትን ታሪኽን ብሓፋሽ ህዝቢ እዩ ዝሕሎ፣ ዝኽበር፣ ዝምዕብልን

ኣብዚ ጊዜ እዚ ኣብ ቅድሚ ዓይንና ንሓደ ብባህሉ፣ ብመንነቱ፣ ብርእሰ ተኣማንነቱ ብታሪኹ፣ ብሰብእውነቱ፣ ብስነልቦኑኡን ሕቡን ዝኾነ ህዝቢ ናብ ወድቀት ንምብጻሕ፣ ካብ ንቡር ናብ ዘይንቡር ንምምላስ  ጨካንን ባርባራውን ተግባራት ይግበር ኣሎ። እዚ ምስ ምሉእ ተሳታፍነት ናይቲ ውልቀ መላኺ ኢሳያስን ትካሉን ዝግበር ዘሎ ኣጽናቲን ድሑርን ዘመተ ኣብዚ መበል 21 ክፍለ ዘበን ንዕዘብ ኣለና። ለባማትን ኣርሒቖም ዝሓስቡ ኤርትራውያን ነዚ ኣብ ህዝቢ ትግራይ ዝግበር ዘሎ ግፍዕን ጥፍእትን ይኹንኑዎን ኣለው።  ብምሉእ ተኣማንነት ክብሎ ዝደሊ ድማ  ህዝቢ ኤርትራ ምስ ህዝቢ ትግራይ ሓው ኮይኑ ኣበርቲዑ ቃልሱ ብዝላዕለ ፍናን ኣበርክቶን ክቃለስ ናይ ግድን ከምዝኾነን ከምዝቃለሰን ፍሉጥ እዩ።  እወ ፣ ብጀካ ነቶም ብፍላጥን ብጥቕምን ምስቲ ኣጽናቲ ህግደፍ ተሰሊፎም ንጥፍእት ህዝቢ ዝተሰለፉ ዕዳ ኤርትራ ገዲፍካ፣ ንግዜኣኡ ብሰንኪ እቲ ለይትን መዓልትን ብዝነገሮም ዘሎ ፕሮፖጋንዳዊ ክፉእ ዘመተ፣ ድንግርግር ዝብሎም ገለ ኤርትራውያን ኣለው። ግን እቲ ንቡር ኩነታት ስለ ዝዕብልል፣  ዝበዝሕ ህዝቢ ኤርትራ ለባም እዩሞ ንነባሪ ክብርታቱን ልዕላውነቱን ጥቕሙን ምስ ህዝቢ ትግራይ ሓው ተሓባቢሩ ክሕልዎን ከህጥሮን ከምኣለዎስ ፍሉጥ እዩ። ካልእ ኣማራጺ እውን የልቦን ብርዱእ ምኽንያት።  ህዝቢ ኤርትራ እዚ ሕጂ ኣብ ህዝቢ ትግራይ ዝግበር ዘሎ ነውራም ተግባራትን ኣጽናቲ ወረራን ኣዝዩ ከስተብህለሉ ጀሚሩ ኣሎ።  ከም በዓል ተረኛ ጽባሕ እውን እዚ ናይ እምብራጦርያውያንን፣ ተስፋሕፍሕቲ፣ ኣሃዳውያን ወረራ ናብኡ ከምዝኸውን ይፈልጥ ኣሎ። ብብዙሕ በጨቕታን ዕላዊ ሓቤረታን ንርእዮን፣ ነስተንትኖን ንሰምዖን እውን ኣለና (ኣብነት፡ ናይ ነሓሰ 24, 2021 ናይ ናይ መንግስቲ ኢትዮጵያ ዕላዊ ናይ መዕከ ንዜና (EBC Official Documentary)  ሰነድ ምውካስ ይከኣል)። ንሕና ኤርትራውያን ኣብዚ ኣዚና ከነስተውዕለሉ ዘሎና ዓቢ ጉዳይ ኣሎ። እንተድኣ ንሃገርና ንፎቱ ኮይና ኣብዚ ክርዳኣና ዘለዎ ድማ ህዝቢ ትግራይ ንመንነቱ፣ ክብሪታቱን፣ ንመረበቱን ንቛንቁኡን፣ ታሪኹን ከም ህዝቢ ንኽነብርን ነቶም ገበትን፣ ትምክሕተኛታትን ዘረፍትን እቲ ክፉእ ጥሙሖም ኣብ ህዝቢ ከየተግብሩ ዕድል ንኸይህቦም ኣበርቲዑ ይቃለስ ከምዘሎ ፍሉጥ እዩ።

እወ እንተድኣ ንሃገርና ንፎቱ ኮይና ኣብዚ ክርዳኣና ዘለዎ ድማ ህዝቢ ትግራይ ንመንነቱ፣ ክብሪታቱን፣ ንመረበቱን ንቛንቁኡን፣ ታሪኹን ከም ህዝቢ ንኽነብርን ነቶም ገበትን፣ ትምክሕተኛታትን ዘረፍትን እቲ ክፉእ ጥሙሖም ኣብ ህዝቢ ከየተግብሩ ዕድል ንኸይህቦም ኣበርቲዑ ይቃለስ ከምዘሎ ፍሉጥ እዩ። ኣብዚ ቀጻሊ ህሞት እዚ፣ ከክፉኡ እናሃንደስካ ብግዚያዊ ናይ ውልቀ ጥሙሕ ተደሪኽካ ኣማዕዲዩ ብሩንዶ ስጋ ይርኢ ከምዘሎ እንስሳ ህርድግ ኢልካ ምእታው ማለት ኣብ ሃሚ ምእታው ማለት ከምዝኾነ ክርዳእና ኣለዎ። ንሕና  ኤርትራውያን ግድነታዊ ዕዮ ገዛ ኣሎና። እዚ ድማ እቲ ካባና ዝድለ ምግባር እዩ። ብፍላይ እቲ ብስሩዕ ዝጎድኣናን ናብ ሓሳባዊ ዝኾነ ዘስክረና ዘሎ ናይቶም ንፈልጠልኩም ዝብሉናን ዘዕሽውናን ገዲፍና ክምህዝቢ ንዘላቒ ህላዌናን ህላዌ ሃገርናን ከነውሕስን እንተድኣ ደሊና ምስ ህዝቢ ትግራይ ተሓባቢርና ክንቃለስ ግድነታዊ እዩ። እዚ ማለት ድማ ብኹሉ ናይ መምዘኒ መቓን ክንርእዮ ኣለና። ብዝድምዕ ስትራተጂካውያን ንኹን። ካብ ናይ ካለኦት ንማሃር። ኣብዚ ዓለም እዚ እኹል መወከሲ ታሪኻዊ ፍጻሜታት ኣሎ። ሃገር ብዘይ ጸጋን ክእለትን በቲ ዝድለ ዘይወነን ህዝቢ ሃገር ክትኸውን ከም ዘይትክእል ክፍለጥ ኣለዎ። ባንዴራ ኣንበልቢልካ ብጂኦግራፊ ተማእክልካ ማለት ፈጺሙ እኹል ከምዘይኮነ ነስተውዕል። ነቲ ናይ ዕሙትን ዘየዋጽእን ናይ ሕነ ምፍዳይ ስሚዒታዊ ኣምር ገዲፍና፣ ስትራተጂካዊን ብልሕን ብዝመልኦ መንገዲ ብዕቱብ ክንሕዞ ዘለና ወሳኒ ጉዳይ ከምዝኾነ ንረዳእ።

እዚ ናይ ናይ ኤርትራ ውልቀ መራሒን ጉጅለኡን (ናይ ጥፍእት ትካላቱን) ምስ እቶም መስፍናዊ ወኒ ዝዓብለሎም ኣሃዳውያንን ኣምሓራን መሻርኽቶምን ኮይኑ ንህዝቢ ትግራይ ንምምብርካኽን ንምጽናትን ዝገብሮ ዘሎ ድሑርን ናይ ብድሕረይ ሳዕሪ ኣይትብቆላ ኣራዊታዊ ተግባርን ብምሉእ ሓይልና ክንቃለሶ ውዓል ሕደር ዘየድልዮ ህዝባዊ ዕማም እዩ። ኣድላይነቱ ድማ  በዞም ዝስዕቡ ውድዓዊን ክውንነታውያን ምኽንያታት እዩ።   1. እዚኦም ናይ ዓባይ ኢትዮጵያ ዝብሉ ነፍጠኛን ካለኦትን ናትና ናይ ኤርትራ ሃገርነት ኣብ ዝኾነ ጊዜ ክዋሓጠሎም ኣይክእልን እዩ።  ድሮ እኳ (ከምቲ ኩሉ ጊዜ) ዓው ኢሎም ዝትምነይዎን ዝብህግዎን ብተንኮልን ሽርሕን ድማ ዝዋስኡዎ ዘለዎ ሕማሞም ነባሪ እዩ ። ካብቲ ቀዳማይ ሚኒስተር ዝባሃል ጀሚሩ ኣብቲ ኩሉ ዘረባኦም ጽሑፋቶምን ብግልጺ ተንጸባሪቑ ንርእዮ ኣለና። ቁሩብ ጥልቕ ኢልና እንተድኣ ተዓዚብና ድማ ብንጹርን ብዘገርምን ክትንተን ይከኣል እዩ። ብፍላይ እዚ ናይ ቀይሕ ባሕሪ ጡምሖም ክገድፉዎ ኣይኮኑን ኣታ ዝደልዩዋ “ዓባይ ኢትዮጵያ” ንህዝቢ ትግራይ ኣምበርኪኾምን በታቲኖምን ክግብትዋን ክርምስዋን ዕድል እንተ ድኣ ረኺቦም፣ እቶም ቀጺሎም ገንሸል ዝኾኑ ድማ ንሕና ኤርትራውያንን ኢና። እዚ ዘጠራጥር ኣይኮነን። እዚ ድማ መቐጸልታ ናይቲ ኣብ ዝሓለፉ ሚእትን ሰላሳን ዓመታት ዓንኬል ስቅያትና እዩ። እዞም ናይ ባዶሽ መኽዘን ትምክሕታውያን ንዓና ንኤርትራውያንን ንተጋሩ ኣሕዋትናን ተረዳዲእናን፣ ተደጋግፍናን ተሓባቢርናን ሰላም ጌርና ከይንምርሽ ማሕበረ ቁጠባ ከባብና ብሕኑንን ብዘሌቐታውን ንምምዕባል ክይንቀዳደም ኣብ ቅድሜና እእማን እንዳደረበዩ፣ ሓጹር እንዳሓጸሩ ኣሸጊሮምና። ብቐጻሊ ዝኣልምዎን በቲ ዝለመዱዎ ክቕጽሉን ዘይተእደነ ድልየትን ጻዕርን ዝገብሩ ዘለው ድማ ነዚ ህንደሰኦም ብዓወት ንምትግባር እዩ። ትንፋስ እንተረኺብና ንሕናን ተጋሩ ኣሕዋትናን እንታይ ተእምር ከም እንሰርሕ ስለዝፈልጡ እዮም። ብዘይ ሕብእብእ ድማ ይዛረብሉ ኣለው። ንሕናውን ንቕርዓት ነውጻኣዮ ሓፋሽ ይፍለጦ። ንሱ ድማ ከምቲ መጋቢ ሐዲስ እሸቱ አለማየሁ ከይተፈለጦ ዝበሎ እዩ “እዞም ኤርትራውያንን ተጋሩን  እዚኦም ዕድል እንተ ረኺቦም ስላም እንተ ጌሮምን ኣንተታሓባቢሮምን ኣይክንክእሎምን ኢና። ነቲ ናይ ሓሶት ገባቲን ዓብላሊን ታሪኽና ከጋልጽዎ ክርዕምዎን እዮም። ክንፈላልዮምን ፈላሊና ከነዳኽሞም ክንጽዕር ኣዩ ዘድልየና። እቲ ናይ ምንሊክን፣ ሃይለስላሰን ካለኦትን ንምብትታኖም ንምባእሶም ዝተገብረ ሜላን ብልሓትን እንዳተጠቐምና ኢና ብቐጻሊ ኣብ ሞንገኦም ቅርሕንቲ ክንፈጥር ዘለና”። ስለዚ ነዚ ኩነታት እዚ ንምፍጣር እነሆ ኣብ ህዝቢ ትግራይ ኩሉ መዳያዊ ኣጽናቲ ኣሎ፡ ዝባሃል ወራሪ ኣኽቲቶም ናይ ዓይኒ የብለይ ስኒ የብለይ ወረራ ከፊቶም ንህዝቢ የባሳብሱ፣ ንህዝቢ ከቢቦም ብጥሜት የሳቕዩ፣ ንብረት የዕንው፣ ህዝቢ ይቐትሉ ኣለው። (2) እቲ ኣምብራጦርያዊ መስፍናዊ ሕልሞም ከተግብሩ ኣንተድኣ ኮይኖም፣ ንተጋሩ ኣዳኺሞም ናብቲ ናይ ኣሃዳዊ ምዕሪት ክምልኡዎምን ክጽንብርዎምን ብኸምኡ ድማ ናብ ንኣሽቱ ዞናታት ቀይሮም መንነቶም፣ ክብርታቶም፣ ቋንቋን ያታን፣ ወዘተ ነበረያ ነበረ ክገብሩ እዮም እዚ ኩሉ ዝፍሕትሩ ዘለው፣ እነሆ እቲ ገባቲ ተግባር ብኹሉ መዳያት ከተግብርዎ ምስ ዘራያቶምን ዓንገልቶምን ላዕልን ታሕትን ይብሉ ኣለው። ዘይፍንቅልዎ እምኒ እውን ኣይክህሉን እዩ። ግን ናይ ህዝቢ ትግራይ ሕቶ ናይ መንነት ሕቶ እዩ፣ ናይ ህዝቢ መባእታዊ ክብርታት ሕቶ እዩ። ብሽርሕን ብተንኮልን ብዓመጽን ብወታሃደራዊ ሓይልን ነውራም ገባቲ ኣሃዳዊ ሓይሊ ዝምብርከኽ ኣይኮነን።  ህዝቢ ትግራይን ተታሊሉ ይኹን ኣሜን ኢሉ ሰጊዱ መንገዱ ይስሕት እዩ ማለት ዘይኮውን እዩ። ዘበት እዩ፣ ናይ መሰረታዊ ናይ ህልውናን፣ መንነትን፣ ባህላውን፣ ሰብእዊ ክብርታትን ሕቶ ስለዝኾነ። እዚ ክርዳኣና ኣለዎ ዝተዘርበ እንደተዘርበ። ናይ ዝሓለፉ 140 ዓመታት ክፉእ ናይ ዓመጽትን ገባቲ ታሪኽ ህያው እዩ ኣብነፍሲ ወከፍ ኣእምሮ ትግራዋይን ከምኡውን ኤርትራዊ ክስትንተን ኣለዎ። ተመሊስካ ህላውነትካን፣ መንነትካን፣ ቋንቋኻን፣ ያታኻን፣ ክብርታትካን ኣሕሊፍካ ምሃብ ማለት ሰብእውነትካ ከም ዘይህሉ ምግባር ስለዝኾነ ዘይሕሰብ እዩ። 3. እዞም ኣሃዳውያን ትምኽሕተኛታትን ንሕና ብዙሓት ኢና ናይ ኢትዮጵያ ተሓለቕቲ ኢና ምባል እምበር ካልእ መዋጽኢ ኣንጻር እቲ ውድዓዊ ሓቂ ካልእ ዘንብሮም ከምዘየልቦ ስለዝፈልጡ፣ ናይ መንነት ቅልውላው እውን ስለዘለዎም ፣ እነሆ ብዕውር ጽልእን ተንኮልን ጭካነን ኣብ ህዝቢ ትግራይ ዘሚቶም ኣለው። ታሪኽ ከምዝምስክሮ ድማ ናይ ካለኦት ህዝብታት ብፍላይ ኣብ ደቡብን ምብራቕን፣ ደቡብ ምዕራብን ኣብታ  ሃገር መሬትን ዓድን ወሪሮም ተረስትዮም ነፍጠኛታት ኮይኖም እንታይ ከምዝገበሩ ንፈልጥ ኢና። እታ ሓንቲ ጥሙሖም ድማ “ጨፍሊቕካ ጨፋሊቕካ ሓንቲ ሃገር፣ ሓደ ናይ ዝተፈብረኸ ታሪኽ፣ ሓደ ቋንቋ፣ ሓደ ልቦና፣ ከምኡውን፣ ወዘተ” ዘለዋ እብራጦርያዊት ኢትዮጵያ እንደገና ናይ ምጥያስን፣ ቀጻሊት ናይ ምግባርን እዩ። መን ከምዘይምለኸሎምን ከምዘይብዳሃሎምን ይፈልጡ እዮም ብርዱእ ምኽንያት። መን ወራሲ ታሪኽን ያታን ክብርታትን ስልጣነን ናይ ዝሓለፈ ሽሕ ዓመታት ከምዝኾነ ይፈልጡ እዮም። ብፍላይ ኤርትራውያንን ተጋሩን ከም እሕዋት ህዝብታት ኣንተተሓባቢሮም ከምዘብድሁሎም ፍሉጥ እዩ። እወ ኣሕዋት ህዝብታት ኤርትራን ትግራይን ምዃኖም ታሪኽ ክብርታትን ይመስክር። እቲ ትግራይትን ትግርኛን ዝሕመረቱ ግእዛዊ ሳባዊ ውርሻ ይመስክር። እዚ ኩሉ  ይፈልጥዎ ድማ እዮም፣ ናይ ትማሊ ቅድሚ ትማሊን ህያው ታሪኽ ስለ ዘሎ። ብኡ ምኽንያት እዮም ብምሉእ ሓይሎም ብዙሕ ዝጽዕሩ ዘለው። እታ ርእሶም ተናውጾም ድማ እዚኣ እያ፡ “እዚኦም ህዝብታት ትግራይን ኤርትራን ኣንተድኣ ተሳማሚዖም፣ ሰላም እንተድኣ ፈጢሮም ኣብ መንጎኦም። ብሓባር እንተድኣ ንማሕበረ-ቑጠባ ምዕባለ ሰሪሖም ኣይክንኽእሎምን ኢና ብምባል ኣነሆ ብሰፍነግ ሓሞት ሰትዮም ፈንጠራዕ ይብሉ ኣለው። 4. ናዓና ንኤርትራውያን ሃገርና ኤርትራ ክትምዕብል፣ ክትስውድን፣ ኣሕዋት ህዝብታት ትግራይን ኤርትራን  እውን ኣንተድኣ ብሰናይ ጒርብትናን ተሓጋጋዝነትን ሰላም ረኺቦም፣ ነቲ ቦታ ስልጡንን መስሕብን ኣብ ምብራቕ ኣፍሪቃ ከምዝገብሩዎ ኣዳዕዲኦም ይፈልጡ እዮም። እዚ እዩ ሑሕ ዘብሎም ዘሎ። ሆ ዘብሎም ዘሎ። ምናውራታት ኣንዳማሃዙ ንዓና ከባእሱ ህርድግ ዝብሉ ኣለው (ርኣይዎም እቶም ለይትን መዓልትን ከይደቀሱ ናይ ድሑር ፕሮፖጋንዳን ናይ ብዕራይ ወለደን ማይ ቀጠነን ሓሶትን ብቐጻሊ ዝነዝሑ ዘለው  ናይ ኢትዮጵያ ከምኡውን ናይ ህግደፍ ደገፍቲ ሶሽያል መዲያታትን።  (4) ሕዝቢ ኤርትራውን ኣብዚ ዘለዎ ኩነት እዚዩ ተኣፋፊን ናይ ዝመጽእ 70-80 ዓመታት ነጥበ መቐይሮን ከምጽእ ተራ ዘለዎን ወሳኒን ጉዳይ ምዃኑ ክርደኦ ኣለዎ። ሕጂ እዩ እቲ ጊዜ ምሉእ ደገፍናን ተሓባብረትናን ምስ ሓውና ጅግና ህዝቢ ትግራይ ብግብሪ ንገልጽሉ።  ልዑል ጥንቃቐ ዘድልዮ ወሳኒ ጉዳይ እዩ ድፋዕና ነጠናኽር ካብ ናይ ዳሕራይ ዘየዋጽእ ጣዕሳ። ወላ እቶም ንኤርትራ ንሓልየላ ኢና ዝብሉ ናይቲ ኣብ ኤርትራ ዘሎ ስርዓት ተደናገጽትን ኣባላትን ከይተረፉ ካብቲ ዘለውዎ ናይ ጌጋ ኩነተ ኣእምሮ ወጺኦም ኣዝዮም ክሓስብሉ ኣለዎም። ሕጂ ናይ ውጽኢት ዘይርከቦ ናይ ሕነ ምፍዳይ ጊዜ ኣይኮነን። እዞም ብዙሕ ዝዛረቡ ዘለዎ ተደናገጽቲ ናይቲ ኣብ ኤርትራ ዘሎ ገባቲ ስርዓት ይሕሰቡሉ እንተድእ ንህዝቢ ኤርትራ ብሓቂ ዝግደሱ ኣንተ ኾይኖም።  እወ ክንጸቕጠሉ ዘለና ድማ እዚ ኣብ ትግራይ  ዝግበር ዘሎ ናይ ሞትን ሕየትን ህዝባዊ ቃልሲ ኣብዚ እዋን ንህዝቢ ኤርትራ ወሳኒ እዩ። (5) ንኹሉ ኤርትራዊ ኮነ ትግራዋይ ድማ ኣብ ሞንጎ ህዝቢ ኤርትራን ውልቀ መላኺ ስርዓት ኢሳያስን ህዝቢ ኤርትራን ፈላሊኻ ምርኣይ ከድሊ እዩ። እቲ ዝበዝሔ ህዝቢ ኤርትራ እንዳተረደኦ ይኸይድ ኣሎ ቃሉን ደገፉን ንህዝቢ ትግራይ ኣብ ብዙሕ መድረኻት የስምዕ ኣሎ።  ንለባም ኣምተሉ ኣበይ ከይስሕቶ ከምዝባሃል፣ ህዝቢ ኤርትራ ንሓዋሩ ዘንብሮ ቀደም ይፈልጦ ኣዩ ኔሩ ሕጂውን ዘዋጽኦ እንታይ ምኻኑ ነዞም ሕሉፋት ደግፍቲ ህግደፍን ተበለጽቲ ኣሃዳውያን ኢትዮጵያ በተግባር ክነግሮም ጀሚሩ ኣሎ ኣበርቲዑ ድማ ክቕጽል እዩ ዘየጠራጥርን እዩ።  ደጊምሲ ይኣኽለና ክንጋገ የብልናን እቲ ውጽኢት ጌጋና ብዙሕ ዋጋ ስለ ዘኽፈለና፣ ሕጂ እውን ካብቲ ዝሓለፍናዮ ብዕጽፊ ከኽፍለና ስለዝኾነ።  እንተ ተጋጊና ኣብ ህዝብን ሃገርን ምጥላዕ ማለት እዩ። እቲ ጉዳይና እውን ኣብ ናይ ሓደ ክፉእን ተንኮለኛን  ጃንዳ ኢስያስን ትካሉን ሰኪዔት ምእታው ኣንተኮይኑ፣ ኣቲ ዝመጻና ሓደጋ ንኽትሓስቦ ዘሸግር እዩ ዝኸውን። ናይ ህዝቢ ሓላፍነት እዩ ክሓስበሉ እቲ ዘዋጽእ።   ነዚ ምርዳእ ሕጂ የድልየና ኣሎ ከይደንጎና ናይ ኣፈርክቡ ጉዳይ ስለዝኾነ። (6) ህዝቢ ኤርትራ መበቆሉን፣ ያትኡን፣ ክብርታቱን፣ ባህሉን መናብርቱን ሓውን ናይ ሓዋሩ ደጋፊኡን ህዝቢ ትግራይ ከምዝኾነ ኣዳዕዲዑ ይፈልጥ ብውድዓዊ መርትዖ ምኽንያት። እቲ ዝበዝሕ ሓፋሽ ህዝቢ እውን ብዓይኑ ዝርእዮን ኣብ ደልሃመት ቅድሚ ሕጂውን ዘእተዎ እንታይ ምዃኑ ይፈልጥ እዩ። ምቹእ መድረኽ ክፍጠረሉ ነፍሲ ወከፍና ንጽዓር። እወ ካብ ህዝቢ ኩሉ ዝከኣሎ ከምዝኾነ ካብ ሓዝቢ ዘምልጥ ከይዘየሎ ምፍላጥ። ክልቲኡ ሕዝቢ ኤርትራን ትግራይን  ድማ ናይዞም ውሑዳት ጃንዳ ህግደፍን  ዕሙታት እእምሮኦም ዝተሓጽበን ዝሰንከለን  ዝበልዑዎ ጥራይ ዝፈልጡ  ደገፍቶምን ዝዝረብ ዘሎ ወዛልን ድሑርን፣ ናይ ደንቆሮን ዘረባን ፕሮፖጋንዳን ዋጋ ክህበሉ የብሉን። (7) ኣብዚ  ከም ሕመረት ነጥቢ ሓሳብ ንምድጋም ድማ፣ እዞም ጸላእቲ ህዝቢታትና ድማ እንተሓቢርናን ኣንተደጋጊፍና ኣብ ማይ ዝኣተወ ጨው ከምዝኾኑ ይፈልጡ እዮም። ዓቕሎም ጸቢብዎም ብሓደገኛ ኣካያይዳ  ፈላልዮም ከምበርክኹናን ክግብቱናን ከም ድርዳር ስጋ ዝረኣየ ኣራዊት ኣፎም ከፊቶም ክውሕጡና ይህንደዱ ኣለው። ግን ሕጂስ ደው በለለይ ክብለጸልካ ከምዝኾነ ብዙሓት ለባማት ይነግሩና ኣለዎም ንስማዕዮም ኢና። እወ  ኣይከውንን እዩ ድማ ንህዝቢ ዝስዕር ኣብ ታሪኽ ስለ ዘይተራእዬ። ይኣኽለና ዝሓለፉ ዘበናት። (8) እታ ወሳኒት ጊዜ ድማ እዚኣ እያ ንዓና ንኤርትራውያን። ምዩቕ እናበልና ንኸይንነብር ዘዋጻኣና ስትራተጂካዊ ስልቲ ክህልወና ኣለዎ። ክንፈልጦ ዘለና እቲ ሓደጋናን ሽግርናን ገፊሕ እዩ። እቶም ስሱዓትን ውልቀ መለኽትን በዚ ኮነ በቲ ዘለው ዝሓልምዎ ድማ ህዝብና ዓቕምን ብቕዓትን ስኢኑ፣ ተዘርዚሩን ሃሲሱን ጽግዕተኛ ገንሸልን፣ ጊልያን መዝሓል ጥይትን ኮይኑ ክርእዪ እዮም ዝሓልሙ። እንተ እቲ ጉቡእና ዘይፈጸምና ግን ተፈጥሮ ኋጓፍ ስለ ዘይትፈቱ እቲ ናብ ዓድናን መረበትናን ጽግዕተኛን ጊልያን ወሰንተኛን ክንከውን ንነብስና ንፈርድ ኣለና ማለት እዩ። እዚ ንኹልና ክስቆረና ኣለዎ፣ እወ ንፍለጦ። ዓይንና ድማ ቋሕ ነብል። እዚ ሓደጋ እውን ኣሎ እዩ ክስወጠና ዘለዎ። ኣብ መምዓልቱ ዝቀያየር ጊዜን ፖለቲካዊ ተርእዮን ኢና ንዕዘብ ዘለና። ኣሽንኳይ ንሕና ገና ብኽልተ እግርና ጠጠው ዘይበልና፣ ዓርሞሸሽ ሃገራት ዝነበራ እውን ነበረያ ነበረ ክኾናን ሕማቕ ኣዋዳድቓ ክወድቃን ርኢናን፣ ተዓዚብናን ሰሚዕናን ኢና ኣብዛ ዓለም። ኣርሒቕና፣ ኣጽዒቕና፣ ኣንዊሕና፣ ኣዕሚቚና ድኣ ንሕሰብ። (9) ብሕውነት ምንባር ምስ ጎረቤትካን ሓውካን ህዝቢ ትግራይ ብሰላም ተሓባቢርካን ተደጋጊፍካን ምንባር ድርዒ፣ ነቕ ዘይብል ድፋዕ ናይ ክልቴና እዩ። ከም ኣሕዋት ህዝብታት፣ ንሕና ኤርትራውያንን ተጋሩን ኣሕዋትናን መንነትና ክብርታትና ዓቂብና ኣድሚዕናን ክንነብር ምድግጋፍን ምትሕብባርን ካብ ዝኾነ ጊዜ ንላዕሊ ኣብዚ ጊዜ እዚ የድልየና ኣሎ። ፈቲና ጸሊእና ኣብ ኣዝዩ ጸቢብ ቦታ ኢና ኩልና ንርከብ ዘለና። እወ እቲ ዝወርድ ጉድኣት ናይ ኩሉና እዩ። ድሮ እኳ ንርእዮ ኣለና።  እቲ ዝዓበየ ዕዳስ ክንዲ ኣቐዲምካ ዘዋጻኣካ ስትራተጂካዊ ኮንካ ምሕሳብን ዘዋጻኣካ ጠጠው ኢልካ ምስትንታንሲ፣ ብኣምሮ ሕጽበት ህግደፍ ተሓጺብካ ኣንጻር ነባራዊ ህልውናኻን ምዕባሌኻን ጠጠው ማብል ማለት እዩ። ናትና ነገር ድሕሪ ማይ ናብ በዓቲ እንተኾይኑ ግን ብርግጽ ኩሉ መዳያዊ ዕንወት ብቐጻሊከምጻኣልና እዩ ብቐጻሊ  ህልውናና ከም ህገርን ህዝብን ዘይጽወርን ሓደገኛን ድማ ክኸውን ይኽእል እዩ።

ኣብዚ ፈታኒ መድረኽ እዚ፣ ናይ ህልኽ ፖለቲካ ገዲፍና በቲ ዘተሓባብረና ድኣ ንተሓባበር እምበር። ገንሸል ናይቶም ንውልቃዊ ረብሓታቶምን ጥሙሖምን ኣቐዲሞም ክፈላልዩና ዝደልዩ ስሱዓትን ተበለጽትን ገበትን ኣይንኹን። ኔው ንበሎም።  እቲ ናይ ምዕባለ  መስርሕ ዘይጉሰ ስለ ዝኾነን ህዝቢውን ዓርሞሸሽ ሓይሊ ስለዘለዎ፣ ህዝብና ኣብ ዓምጣሪ ኢድ ሓላፍነት ዘይስመዖም ከምበዓል ኢሳያስ ዝኣመሰሉ ተንኮለኛታትን ቂመኛታትን  ኣጽነቲን ተጎተቲ ኣይንኹን። ፈቲና ጸሊእና  እቲ ዘይንቡር ናብ ንቡር ምቕያሩስ ዘይተርፍ ክውንነት እዩ። ግን እጃምና ነበርክት ናይ ቀዳምነት ዕማምና እውን ክኸውን ኣለዎ ምእንቲ ከም ሃገርን ጥርኑፍ ህዝብን ምእንቲ ክንነብር። ነዚ ኹሉ ናይ ጥፍእት ዋዕዋዕ በዝን በትን ከም ንስሪ እንዳጠመትና ከም ኣንበሳ እንዳጓዘምና ክንሕልዎ ኣለና ብዝኾኑ ዘቘጸልጸሉን ብምቁር ማዓር ዝተዓብለሉ መታለልቲ ቓላት ናይ ፖልፖታውያን ጃንዳ ህግደፍ እንዳተታለልና ኣይንንበር። እቲ ቀንዲ ናይ ጊዜ ሕቶ እዩ ነቲ ዘይተርፍ ድማ ነቀላጥፎ ። እቲ ንሕና ኤርትራውያን ንደልዮ ማለት ህላውነትን ምዕባለናን ምዕባለ እሕዋትና ተጋሩን ቀጻልን ከም እምኒ ዓረን ዝኸውን ድማ ምምልላእ ምስዝህሉ እዩ። ምዕባለ ግድነታዊ ተማላላእነት እዩ ዝሓትት ። እንደገና ንኽንፈልጥ፣ እቲ ንዘላቒ ዘዋጻእና ድማ ንሱ እዩ። ብባዓል ኢሳያስ ዝተሳወረ ሕዱር ናይ ህልኽን ቅርሕንትን ውዒሉ ሓዲሩ ጎዳኢናን ኣብራሲናን እዩ። ሰሰናዩ ንህዝታት ኤርትራን ትግራይን። ህዝብታት ትግራይን ኤርትራን ክዕወቱ እዮም ብሓዊ ዝተፈተኑ ወርቂ ስለዝኾኑ።

ህላዊ ሰናይ (01/26/2022)