ዓለምለኻዊ ኤሪትራዊ መኸተ ኣንጻር ንህዝቢ ኤሪትራን ኢትዮጵያን ኣንጸላልዩ ዘሎ ኣዕናዊ ኩናት

ወርቃዊ ትስፍው ጊዜ፥ ኣብ 1987 ኣብ ካለኣይ ውድባዊን ሐድነትን ጉባኤ  ኣብ ሳሕል።

ዓለምለኻዊ ኤሪትራዊ መኸተ ኣንጻር ንህዝቢ ኤሪትራን ኢትዮጵያን  ኣንጸላልዩ ዘሎ ኣዕናዊ ኩናት

ብጴጥሮስ ተስፋጊዮርጊስ  በዓታይ፥ ኣባል ፎካስ ኤሪትራ

እዛ ጽሑፈይ ኣዳልየ ንረብዕ ንግሆ 4/11/20 ክሰዳ ምስ ተቀረብኩ   ኣቢይ ኣሕመድ ኩናት ኣቭ ልዕሊ ክልል ትግራይ ከም ዝኣወጀ  ብተለፎን ይንገረኒ። ኣብ ኣሰና ሳታላይ ቲቨ ከኣ እቲ ሐቤርታ ይረኽቦ። ብተወሳኺ ኣብ ኤሪትራ ሃብ ብማርቲን ፕላውት ዝተጻሕፈ ተመሳሳሊ ነይሩ። ሐንተ ፍልይ ዝበለት ግን ብራሺድ ኣብዲ  ዝተላእከት ናይ ትዊተር መልእኽቲ እያ።  እታ ትዊተር ከምዘላታ እንሆ። እወ ኣብ ልዕሊ ህዝቢ ኤርትራ  ዘሎ ሐደጋስ ኩሉ ኤሪትራዊ ዝፈልጦ እዩ ድኣብ ግብሪ ግን ኣይግድን።

እቲ ሐደጋግነቱ (the risk)  ኤርትራ እንተ ኣትያቶ እዩ ይብል ራሸድ። እዚኣ  ቅሳነት ከሊኣትኒ ዘላ ነጥቢ እያ። እዚ እቲ ኢሳያስ ኤርትራ ንመንእሰይ ኤሪትራዊ ከጽንት ኮነ ኢልካ ዝገብሮ ዘሎ እዩ። ተተገፊፎም  ኣብዘይ ኣምኑሉ ኩናት ዝኣትዎ መንእሰያት ዕጨኦም እንታይ ክኸውን እዩ።

ኣብ ወጻኢ ዘለና ኤሪትራውያን ጅምላዊ ህልቀት ኣብ ልዕሊ ህዝቢ ኤሪትራን ኤትዮጵያን  ዘስዕብ ኩናት ብትሪ ክንቃዎ ኣለና። ኣብ  ዲሞክራሲያውያን ሀገራት ምዕራብ እንነበር ኤርትራውያን  ናይ ቃልሲ   ታሪኽ  እነምዝግበሉ ወቅታዊ ጊዜ ሕጂ  እዩ።

ከም ዝፍለጥ   ኣብ መንጎ  ብዶር ኣቢይ ኣሕመድ  ዝምራሕ ማእከላይ መንግስቲ ኢትዮጵያን  ብዶክተር ደብረጽዮን ዝምራሕ  ክልል ትግራይን ሐደገኛ ኩናት ኣንጸላልዩ ኣሎ።

 ኤሪትራ ልዑላውነት ሀገር ክነሳ  ወልቀ መላኺ ኢሳያስ ኣፈወርቂ  ኣብዚ ኣዕናዊ ኩናት ክትካፈል ፈሪዱዋ  እዩ።   እቲ ዝኸፋኤ ግን ኢሳያስ ወተሃደራት ኢትዮጵያ ናብ ትግራይ ክዘምቱ ኣብ መሪየት ኤርትራ ክኣትዉ ኣፍቂድሎም እዩ።  ወታሃደራት ኢትዮጵያ   ምስ ሰራዊት ኤርትራ ኮይኖም ንትግራይ ከኽብቡ እዩ እቲ ሕጂ ዝረኤ ዘሎ ምሽብሻብ።

ወረ ሎምስ ዘይንሰምዖ የብልናን እቶም ናይ ሳዋ ታዕለም ዝወድኡ ናብ  ከም ወትሩ ከዕርፍን ናፍቆቶም ከውጹኡን ናብ ስድረኣም ክንዲ ዝኾዱ በዘይ ገለ ምቅርራብ  ኣብ ኩናት ክካፈሉ  የገድድዎም ኣለዉ። እቲ ዝኸፋኤ እተን ደቂ እንስትዮ ናይ ወርሒ ጽድያተን  ዝከላኸል ሞደስ ካልእ ኣድላየ ነገር ከይሓዛ ተጨውየን ከይፈተዋ ኣብቲ ምሽብሻብ ኣትየን  ይርከባ።

እዚ ናይ ኣቢይ ኣሕመድ ኩናት  proxy war ሂዎትን ዕንወትን ህዝቢ ኢርትራ ሰዊእኻ – ኣብ ዶብ   ኤርትራ ተበጊስካ  ንትግራይ ምውጋእ  እዩ።   ኣብ ባይታ ዝረኤ ዘሎ ምሽብሻብ ምስክሩ ኮይኑ  ኣሎ። እዚ  ንህዝቢ ኤርትራ ኣፈርክቡ  ጊዜ እዩ እንተተባህለ ምግናን ኣይኮነን።  እዚ ንዓለም ዘሻቀለ  ስለዝኾነ  ንዕርቂ ክሽምግሉ ከም ኣፍሪቃ ሕብረት ሕብረት ኤሮጳን ብተብተብ ዝንቀሳቀስሉ  ዘለዉ ኣፈርክቡ  እዩ።

እዚ ንልኡላውነት ኤርትራ   ኣብ ሐደጋ ዘውደቀ  ነቲ ኢሳያስ ኣብ ህዝቢ  ኤርትራ ንዓመታት ዝፍፈጸሞ ምግሃስ ሰብኣዊ መሰል ህዝቢ ኤሪትራ ፥ እሞ ናይ ሕብራት መንግስታት መርማሪት ሽማግለ ኣብ  ኤሪትራ መደምደምታ ዝሃበትሉ – ብዝኸፋኤን ብዝልዓለን ክቅጽሎ ሒዝዎ ዘሎ ዘይሓላፍነታዊን መደብ እዩ። ሕቡራት መንግስታት መርማሪት ሽማግለ ከምዚ ክትብል ጸብጻብ ብሰነ 2015 ኣቕሪባ ‘’ ኣብ ኢርትራ ገበን ኣብ ልዕሊ ወዲ ኣዳም (ህዝቢ ኤሪትራ ) ተፈጺሙ “ ዝብል እዩ። እቲ ኮሚሽን ናብ ናይ ዓለም ፍርዲ ቤት ክቀርብ ኣለዎ ዋላ እዃ  እንተበለ – ሕብራት መንግስታት ግን ክሳብ ሕጂ ወንዚፎሞ ይርከቡ። ንኢሳያስ ድላዩ ክገበር ኣተባቢዕዎ ጥራሕ ዘይኮነ – ንዓኡ ዕሽሽ ኢሎም ሐጋዝ እንሃቡ ስልጣኑ ኣደልዲሎሞ እዮም።  ህዝቢ ዓለም እንታይ ከይገብረኒ ኢሉ   ንህዝቢ ኤርትራ ኣብ ዘይምልከቶ  ኩናት ክጠብሶ ስኽፍ እውን ኣይብሎን እዩ ዘሎ።    ብድሕረይ ኤርትራ ሳዕሪ ኣይብቆላ ዝብል ዘይሰብኣዊ  ውሳኔታት ዘለዎ ይመስል ።

 ደጊም ኢሳያስ ናይ  ህውከትን ኩናትን ሰብ ምዃኑ ኣብ ዝተቓለዓሉ ጊዜ  ካብ ዓቅሊ ጽበት ንህዝቢ ኤሪትራ ለኪመ ክጠፍእ ዝብል ርኹስ ሰይጣናዊ  ኣተሓሳስባ ዝነቀለ ክኸውን ይኽእል እዩ እምበር እዚ ኩናት ሲዒርካ ተሳዒርካ  ናይ ሰብ ሂወት ምጥፋእን ዕንወትን እንተዘይኮይኑ ካልእ  ሓንቲ ፋይዳ የብሉን።   ግን ኣብዚ ጊዜ ኢሳያስ ምሉእ ብምልኡ ተቃሊዑስ እተን – ይመሓየሽ ይኸውን ኢለን ዕድሚኡ ከናውሕ ብገንዘብ ዝሕግዛኦ ዝነበራ ሃገራት  እውን – ብገበኑ ክኸሰኦ  ጀሚረን ኣለዋ። ኣብ ሽወደን ንሽወደናዊ ኤሪትራዊ  ዳዊት ኢሳቅ ብዘይ ፍርዲ ን19 ዓመት ምእሳሩ – ብገበን ኣብ ልዕሊ ወዲ ኣዳም (ኢርትራውያን) ንኢሳያስን  6 ደቂ መዛምርቱን ከም በዓል የማነ ገብረኣብ ሐጎስ ኽሻ  ከሲሶሞም ኣለዉ።  ኣብ ሽወደን እንተኣትዮም ተኣሲሮም ንፈርዲ ክቀርቡ እዮም። ኣብ ካልኦት ሀገራት እንተ ኣትዮም እውን ውሕስነት ይበሎምን። ብዓቢኡ  ፓርላማ (ባይቶ)  ሕብረት ኤሮጳ ኩሎም ናይ ሕልና እሱራት ክፍትሑ ውሳኔ የሕሊፎም።  መልካዊ ስርዓት ሸበድበድ ኣትዩዎም- መርዚ ክዕዮሙልና -መንግስቲ ክ ቕየር ይጽዕሩ ኣለዎ እናበሉ ሪዒዶም  የዕገርግሩ ኣለው። እዚ ግን ኢሳያስ ለኪመ ክጠፍእ እየ ዝብል መደምደምታ ከብጽሖ ይኽእል እዩ።

ኣቢይ ኣሕመድ ሰራዊት ኢትዮጵያ ካብ ኤሪትራ ከውጽእ ክሕተት ኣለዎ። ህዝቢ ኤርትራ  ዘይዓደሞም ናይ ወራር ሰራዊት እዮም። ኣቢይ ኣሕመድ  ብገበን ዝጠልቀየ ሰብ ኣብ ፍርዲ ክቀርብ ኣብ ዝሕተተሉ እዋን ምስ ኢሳያስ ብምትዕርራኽን ንህዝቢ ኤርትራ ዘጽነት ዘሎ ናይ ሁከት ነቢይ ዝኾነ  ኢሳያስ ሐቢሩ ክዋጋእ መሪጹ ። ንሱ እውን ከም  ኢሳያስ ጭቆናን ስቃይን  ህዝቢ ኤሪትራ ኣይግድሶን እዩ። ኣቢይ ንህዝቢ ኤርትራ ሰላም ከበስር  ኣብ ኢሪትራ    ምስ መጸ ህዝቢ ብዓቢ ኣቀባበል ተቀቢልዎ።    ሕጂ ግን ኣንጻር  ድልየት ሰላም ህዝቢ ኤሪትራ ይሰርሕ  ስለ ዘሎ። ካብ ኤሪትራ ሰራዊቱ ከውጽእ ንሓትት።  ንዓለም ከኣ ኣቤት ንብል።

 እቲ ኣዚዩ ዘሕዝንን ዘሕፍርን ኢሳያስ ህዝቢ ኤሪትራ ኣንበርኪኸዮ እየ ኣብ ኩናት ክእትዎ ጸገም የብለይን ኢሉ እዩ – ን ኣቤይ ኣሕመድ የእሚኑ   ተሓባባሪ ንህልቀት ህዝቢ ኤሪትራ ገይርዎ ዘሎ።  ድልየትና ናይ ሰላም ጉዕዞ ስለዝኾነ ንምምጻእ ሰላም ክንረባረብ ኢና። ዜጋታት ንሰላም ኣብ ስደት – መቀጸልታ ናይ ኣስመራ ክኸውን ኢዩ። ካብቲ ጭርሖና  ብኸፊል

                    “ድልየትና ሰላም እምብር ኩናት ምስ ጎረባብትና ህዝቢ ኢትዮጵያ  ኣይኮነን፡

                      ሰራዊት ኢትዮጵያ  ካብ  መሬት ኤርትራ ይውጽኡ – መኣስ- ሕጂ

                        ሰላምን ራህዋን ንህዝቢ ኤትዮጵያ ብሕልፊ  ንህዝቢ ትግራይ

                        ህዝቢ ኤርትራ ሰላም እምበር ኩናት ኣይድልዮን  እዩ

                        ኢሳያስ ካብ ጉዳይ ኢትዮጵያ ኢድካ ስሐብ

ናይ ፎትግራፍ መግለጺ፥    ጉባኤ እናተኻየደ ከሎ ካብ ቦታይ ተንሲኤ ካሜራይ ሒዘ  ኣብቶም መራሕቲ ዝነበርዎ ጸጋማይ ክንፊ ና ይቲ ጉባኤ ህሩግ ኢለ- ገጸይ ኣብሪሄ መራሕትና ከነለሊ እባ ኢሊ ካሜራ ምስ ኣውጻእኩ  ንሶም እውን ናይ ሐጎስ ፍሽክታ ደኣ ለገሱለይ ኣነ ከኣ ነታ መልጎም ጸቀጥኩዋ። እታ ፈቶግራፍ ተፈታዊት ኮይና ኣብ  ፈቀዶ ኤግዚብሽናት ትርከብ። እዚኦም ናይ ኩናት መራሕቲ ዶ ይእሰሩ። እት  ዘምጽኡዎ ናይ ዓወት ሽግ መንእሰያትና ተቀቢሎም ክዛዝምዎ እዮም። ምስ ይኣክል ንቅድሚት።