ብዓወት ኢብራሂም ዑመር ተሓቢነ፡ ቤትና ብምፍራሱ ግን ሓዚነ

ብዓወት ኢብራሂም ዑመር ተሓቢነ፡ ቤትና ብምፍራሱ ግን ሓዚነ

ኣብ ሃገርና፡ መንበሪ ገዛ ክስራሕ እንከሎ፡ ብዘይካ’ቲ መሰረታዊ ጉዳይ ጉልበት ሰብን መሬትን፡ ካልእ ዘድሊ ጥረ ነገራትን መሳርሕን ክትቕርብ ኣለካ። ንኣብነት ኣብ ከበሳታት ኤርትራ ከምዚ ሎሚ ኣግራብ ከይበረሰን ጉልበት ሰብ ከይተሰደን ኣብ ውትህድርና ከይተቖርነን ከምኡ’ውን ካልእ ኣማራጺ ኣብዘይነበረሉን፡ ህድሞ ንምህናጽ፡ ኣዕኑድ፡ ሓርከም፡ ሰርወ፡ ወርወር፡ ምሑጽ፡ መዝበብ ዝኣመሰሉ ዝርዝራት ከተዋድድ ኣለካ። እዞም ዝተጠቅሱ ነገራት እንተዘይተማሊኦም ወይ ካልእ መተካእታ እንተዘይብልካ ግን፡ እታ ካብ ጸሓይን ቁርን ክትከላኸለልካ ትብህጋ ህድሞኻ ወይ ኣዳራሽካ ከይተሰርሐት ትተርፍ ማለት’ዩ።

ኣብዚ እዋን’ዚ፡ ሃገርና ኤርትራ ትሓልፎ ዘላ መድረኽን ዘለዋ ጸገማትን፡ ልክዕ ከምቲ ሓደ ሰብ ህድሞ ክሰርሕ ብሂጉ ናውቲ ስኢኑ ካብ ኩሉ ዝተርፍን ኣደዳ ጸሓይን ቁርን ዝኸውንን፡ ህዝብና ዓቅሚ ሰቡን ሃብቱን ተጸንቒቑ ህላዊኡ ኣብ ምልክት ሕቶ ኮይኑ’ሎ። ጉጅለ ህግደፍ ይኽተሎ ብዘሎ ኣጽናቲ ሜላታትን ሃገራዊ ጥልመትን፡ መንእሰይ፡ ክኢላዊ ዓቅሚ፡ ዓያዪ ጉልበት፡ ኣውሓሲ ልኡላውነት፡ ከምቲ ዋና ዝሰኣነ ህድሞ ኣዕኑዱን ሓርከሙን እናተመሸተ ይፈርስን ይስረቕን ስለዘሎ ነበር ክኸውን ዝተረፎ የብሉን። ዝዓነወ ህድሞ፡ ካብ መንበሪ ሰብ ምዃኑ ተሪፉ መውዓሊ ኣድገበቅልን ዝሓከሉ ወይ ዝፈለሉ ኣኽላባትን ደማሙን ይኸውን ማለት’ዩ’።

ብዙሓት ኤርትራውያን፡ ብሰንኪ ኣብ ኤርትራ ዘሎ ሕሰም ናብራን ምግሃስ ሰብኣዊ መሰልን፡ ካብ መጻወድያ ህግደፍ ኣምሊጦም፡ ባሕርን ጣሕርን ሰጊሮምን ንኹሉ ናይ ስደት መሰናኽላትን በዲሆምን፡ ኣብ ዝለዓለ ደረጃ ትምህርቲ፡ ሞያን፡ መዓርግን ምብጽሖም ኣዝዩ ዘሕበን ኢዩ። ሕማቕ ሰብ እምበር ሕማቕ ሓጺን የለን ከምዝብሃል፡ ኤርትራዊ ምቹእ ዕድል እንተረኺቡ፡ ማዕረ’ቶም ኣብ ዓለም ብደረጃ ፍልጠትን ብቕዓትን ዝስርዑ ክወዳደር ከምዝኽእል ጭቡጥ ምስክር’ዩ።

 ኤርትራ ብኣንጻር’ቲ ኣብ ኣህጉራዊ ደረጃን ቦታን ዘለዋ ክፉእ መልክዕን ርሱዕ ስምን ብምንጽጻር፡ ኣብ ስደት ኣብ ዝተፈላለየ ኩርናዓት ዓለም፡ ብዙሓት ኤርትራውያን ቅያ ይፍጽሙን ዝና የትርፉን ኣለዉ። ኢብራሂም ዑመር ዝተባህለ ኤርትራዊ፡ ብቅልጽሙን ብመንፍዓቱን ኣብ ሃገር ኒውዝላንድ ናይ መጀመርታ ኣፍሪቃውን ኤርትራውን ኣባል ባይቶ ኮይኑ ምምራጹ ሓደ መርትዖ ኢዩ። ኤርትራዊ ኢብራሂም ዑመር ካብ ግዱድ ዕስክርናን መሰናኽል ማእከላይ ባሕርን መኪቱ ኣብ ሒደት ዓመታት ካብ ተራ ሰራሕተኛ ጽሬት ናብ ዝበረኸ ስልጣንን ሓላፍነትን ሃገራዊ ባይቶ ምድያቡን ወኪል ህዝቢ ክኸውን ምብቅዑን ሓበን’ዩ። እንተኾነ ሃገርና ጽምኣት ዲሞክራሲ፡ ፍትሒ፡ ብቑዓት ኣማሓደርቲ፡ ሕጽረት ክኢላታትን እንከለዋ፡ ዘዝተወልደ መንእሰይ ናብ ስደት ክነፍጽን ገንዘቡን ሓንጎሉን ኣብ ክንዲ ንህዝቡ ንዓዲ ሃገር ክውዕል እንከሎ ሓዘንን ዓሕ ዝብል ስምዒትን ይፈራረቐካ።

እቲ ዘኹርዕ መዳዩ፡ ዝጸዓረን ዝደኸመን ሓርበኛ ኤርትራዊ ኢብራሂም ዑመር እንቋዕ ሕልሙ ተጋህደ፡ ሓሳብ ልቡ ሰመረሉን ስብእነቱ ኣረጋገጸን ክኸውን እንከሎ፡ እቲ ዝመረረን ዘሕዝንን ክፋል ናይቲ ዓወት ድማ፡ ኢብራሂምን ካልኦትን ኣብ ክንዲ ነታ ዘዕበየቶም ሃገሮምን ብሃረርታ ዝጽበዮም ህዝቦምን ዘገልግሉን ናብራ ዘመሓይሹን፡ ብሰንኪ ጉጅለ ህግደፍ ክእለቶምን ህቡብነቶምን ኣብ ዓዲ ጓና ምስፋሩን ምውዓሉን ኢዩ።

ኤርትራ ሃገርና ብድሕረት፡ ብድንቁርናን ስርዓተ ኣልቦነትን እናተሳቐየት እንከላ፡ ኣማኢት ኤርትራውያን ሊቃውንቲ፡ ከም መሃንድሳት፡ ዶክተራት፡ ኣውፈርቲ፡ ኣማሓደርቲ፡ ጠበቃታት፡ ቀየስቲ፡ ስነ ጥበበኛታት፡ ሃነጽቲ፡ ደረስቲ፡ መምሃራን መንፈሳውያን መራሕቲ፡ ተመራመርቲ፡ ዲፕሎማሰኛታት ወዘተ ኣብ ስደት ክሰፍሩን ንሃገሮም ኣማዕድዮም ክዕዘቡን መዓንጣ ከብድኻ ዝቐርጽ’ዩ።

 ፈላጣትን ክኢላታትን ኤርትራውያን፡ ሓንቲ መዓልቲ፡ “ንዑ ዓድኹም እተዉ፡ ሃገርኩም ኣልምዑ፡ ዝዓነወ ቁጠባ ኣበራብሩ፡ ዝሓመመ ህዝብኹም ፈውሱ፡ ዝተሰብረ መስመራት ማይን ቢንቶታትን ጸግኑ፡ ዝደንቆረ ወገንኩም ምሃሩ፡ ዝጸልመተ ጎደናታትን ዓድታትን መስመር መብራህቲ ዘርግሑ” ዝብሎም ሓላፍነት ሃገርን ህዝብን ዝስምዖ ሕልና ዘለዎ መንግስቲ መጸዋዕታ እንተዝገብረሎም፡ ውዓል ሕደር ከይበሉ ናጻ ኣገልግሎትን እውታዊ መልስን ከምዝህቡ ዘጠራጥር የለን። ኣብ ፈለማ ዓመታት ናጽነት ኤርትራ፡ ሰብ ርእሰማልን ሞያን ኤርትራውያን ኣብ ልምዓታዊ መደባት ሃገሮም ንኽሳተፉ ዘርኣይዎ ምቅሉል ተበግሶ’ውን ኣይርሳዕን ኢዩ።

ኣብ ሃገርና፡ ብህዝቢ ዝተመርጸ ፍትሓዊ ምሕደራ ስለዝበኾራ እምበር፡ ኤርትራ ምስ እትውንኖ ትሃራፊ ጆኦግራፍያዊ ኣቀማምጣ፡ ድንግል ባህርያዊ ሃብቲ፡ ህርኩት ዓቅሚ ሰብን ብምንጽጻር፡ ኣሽምባይዶ ጽግዕተኛ ካልኦት ሃገራት ክትከውንን ህዝባ ጭራ ክተርፍን፡ ኤርትራ መስሕብ ዞባዊ ወይ ኣህጉራዊ ንግዲ፡ ሃዋርያ ሰላም፡ ማእከል በጻሕቲ ሃገርን ምርምርን ምኾነት ነይራ። እንተኾነ ዘራጊ እንከሎ ጽሩይ ማይ ስለዘይስተ፡ ብሰሪ ቀታሊ ጉጅለ ህግደፍ፡ ህዝቢ ኤርትራ ከም ሽንቲ ገመል ንድሕሪት ተመሊሱን ተበታቲኑን። እቲ ብከቢድ መስዋእቲ ዝረኸቦ ናጽነትን ሰላምን፡ ውልዕ ኢሉ ጠፊኡ።

ኤርትራውያን ነቲ ከም ቑንቑነ ዝኣተዎ ገረብ ሕብረተሰብና ዘማስን ዘሎ ፖሊሲ መላኺ ኢሳያስ ካብ ሱሩ ክሳብ ንምሕዎን፡ ጉጅለ ህግደፍ ትርጉም ቅኑዕ መሪሕነት ሓይሊ ምዝውታር ዘይኮነስ ሓላፍነት ምስካም ዘድልዮ ምዃኑ ክሳብ ዝስቆሮን፡ ስደት፡ ምግሃስ መሰል ሰብን ሕሰም ናብራን ኤርትራውያን ክቅጽል’ዩ። ይኹን እምበር እቲ ኣብ ስደት ናይ ምንባር ትርጉም ዘይትፈልጦ ነገር ምፍላጥ’ዩ ዝብል መስመር ተኸቲሉ ህይወቱ ክመርሕን ህዝቡ ክኽሕስን ለይትን መዓልትን ዝጽዕር ዘሎ ኤርትራዊ ይኹን እቲ መሰል ህዝቢ ኤርትራ ንምርግጋጽ ደሙን ርሃጹን ክግብር ቅሩብ ዝኾነ ደላይ ፍትሕን ብሓባር እንተመሪሹ ፍታሕ ክመጽእ’ዩ።

እቶም ኣብ ገዛእ መሬቶም ብጓሓላሉ ጉጀለ ህግደፍ ምንባርን ብክእለቶም ንህዝቦም ከገልግሉ ዕድል ዘይረኸቡን ኤርትራውያን፡ ናይ ሕልና ቅሳነትን ክብረትን ከምዘይህቦም ፍሉጥ’ኳ እንተኾነ፡ ኣብ ዘለውዎ ሃገርን ጨቢጠሞ ዘለዉ ሓላፍነት፡ ዋጋን ክብርን ከምዘለዎ ንኤርትራ ድማ ኩርዓትን ተስፋን ምዃኑ ምግንዛብ የድሊ። ስም ሃገርና ካብ መዝገብ ምልኪ፡ ድኽነትን ምግሃስ ሰብኣዊ መሰልን ተሓኺኻ ብጽቡቕ ከምዘስሚ ዘካትዕ ኣይኮነን።

 ኤርትራውያን፡ ኣብ ዝደየብዎ ጽፍሒ፡ ብዘለዎም ሓላፍነትን ዕድላትን ተጠቂሞም፡ ነታ ዕትብቶም ዝተቐብረትላ ሃገሮምን ካብ ምርማስን ጥፍኣትን ንምድሓንን ብሃንቀውታ ዝጽበ ዘሎ ህዝቦም ኣለናልካ ክብልዎን ብግብሪ ክማጎቱሉን ክውፈዩሉን ይግባእ። እቶም ንግዚኡ ካብ ንፈትዋ ሃገርና ርሒቕና ኣብ ስደት ዘለና ዜጋታት ከኣ ብኽልተ እግርና ኣብ መሬት ዓድና ጠጠው ኢልና፡ “ንሕና ንኤርትራ፡ ኤርትራ ንዓና” ንብለሉ እዋን ርሑቕ ኣይኮነን።

           ጽላል ፡ ካብ ሕቡራት መንግስታት ኣመሪካ 21 ጥቅምቲ 2020